Matt Johnson | Burning Blue Soul

The The was Matt Johnsons eerste band. The The was een duo – Matt Johnson, gewapend met elektrische piano en gitaar en Keith Laws, synthesizerspeler – dat zich tijdens optredens liet begeleiden door een drummachine. De optredens die The The tussen de coulissen verzorgde, was als handzaam en bijna portable voorprogramma van new wave acts als Wire en Scritti Politti. Het zijn opwindende dagen daar in Londen. Punk heeft zijn momentum verloren en in de plaats daarvan ontkiemt een nieuwe underground; waarbij het experiment – en dan vooral het experiment met mechanische klankbeelden en koudbloedige synthesizers – centraal staat. Punk wordt daarmee verleden tijd. Dat is ook Matt Johnsons beleving: anno 1981 is punk niet (meer) interessant. In die tijd is Matt Johnson al een aantal jaren werkzaam in een geluidsstudio, een studio die een bibliotheek van muziek en geluidseffecten beheert. Met een koptelefoon op is Johnson de gehele dag in de weer met tapeloops en de technische bewerking van bandmateriaal. ’s Avonds doet hij het in zijn kleine slaapkamer nog eens dunnetjes over, maar dan met gebruikmaking van gitaar en drummachine.
De jonge Johnson laat zich graag beïnvloeden door zijn naaste omgeving; naast Wire zijn dat Cabaret Voltaire, Throbbing Gristle en The Human League. In een wijder verband is dat aan de ene kant de poppy rocksound van T.Rex en Gary Glitter en aan de andere kant enigmatische muzikale zondagskinderen als John Lennon, Tim Buckley en Syd Barrett. Maar vooral is het de Duitse experimentele popmuziek van Can en Kraftwerk en van een nieuwlichter als Thomas Leer die via zijn single 'Private Plane' Johnson op het goede spoor zetten. Het is in deze onwaarschijnlijke juxtapositie van oud en nieuw, Angelsaksischs en Europees, populair en avant-gardistisch dat het immense talent van Matt Johnson tot volle wasdom komt.
Nadat The The – Johnson en Law – de single 'Controversial Subject' hebben uitgebracht is het Ivo Watts van het ultrahippe 4AD-label die interesse toont in Matt Johnson. Hij beweegt Johnson ertoe The The te verlaten en een solo-album op te nemen. Met het thuis in elkaar geknutselde materiaal en de hulp van Wire’s Gilbert en Lewis en Magic Band-gitarist Gary Lucas gaat Johnson de studio in om Burning Blue Soul op te nemen. Burning Blue Soul is tot de rand toe gevuld met geniale invallen, doeltreffende experimenteerdrift en visionaire scheppingsdrang. De onbevangenheid en jeugdigheid van Johnson, gevoegd bij de geraffineerde invloedssferen, leveren zowel een dwingende portie avant-garderock als een uniek tijdsbeeld op. Uitgesponnen psychedelische stukken als 'Iceing Up', '(Like) A Sun Rising Through My Garden' en 'Time (Again) For The Golden Sunset' spelen zich af in het krachtenveld tussen schurende gitaren en opdringerige toetsen, waar tussenin Johnsons vocalen samengeperst worden. Johnson wendt zijn invloeden op een zodanige manier aan dat afzonderlijke elementen herkenbaar zijn – zoals de Lennon-achtige zang op 'Bugle Boy' –, terwijl het samenstel der delen iets unieks en vernieuwends oplevert. Dreigende keyboards, maniakaal Polynesich gezang, fragmentarisch gitaarwerk en psychedelische effecten vervolmaken Johnsons visie op de moderne muziek. De hoes bovendien etaleert bij uitstek Matt Johnsons bedoelingen, want een moderne kopie van de hoes van de debuut-lp van de 13th Floor Elevators. Het totale product is daarmee – in die prille postpunkjaren – een even dwingend als onontkoombaar tijdsdocument, want gitaarplaat en keyboardsplaat ineen, Burning Blue Soul refecteert bij uitstek het dualistische muzikale klimaat van het Albion ten tijde van Thatcher. Burning Blue Soul is bij zijn release in 1981 daarmee een waar postmodernistisch document.
Burning Blue Soul is Matt Johnsons eerste en enige (solo-)lp. Als snel gaat hij weer deel uitmaken van The The. Het frappante is echter wel dat Matt Johnson het enige bandlid is van The The, en als The The boort hij nieuwe – en commerciële – gronden aan die tot wereldfaam zullen leiden. Het is louter en alleen Johnsons verdienste, dat is een feit. Evenals de constatering dat Burning Blue Soul de ruwe diamant is in Matt Johnsons kroon; het pronkstuk uit de collectie.
Red Cinders In The Sand / Song Without An Ending / Time (Again) For The Golden Sunset / Iceing Up / (Like) A Sun Rising Through My Garden / Out OF Control / Bugle Boy / Delirious / The River Flows East In Spring / Another Boy Drowning