Talk Talk | Spirit Of Eden

En zoals zo vaak ontkiemde het vanuit de punk. Eddie Hollis maakte deel uit van de inner circle rondom Dr. Feelgood en was een punker van het eerste uur. Vanuit zijn duizelingwekkende platencollectie startte Hollis in 1975 een van de eerste Britse punkbands: Eddie And The Hot Rods. Eddie neemt op zijn wilde toers door het land zijn jongere broer Mark mee op sleeptouw en in de pubs waar The Hot Rods spelen zet ook Mark de eerste schreden op het muzikale pad. Als Mark Hollis dan in 1981 met bassist Paul Webb en drummer Lee Harris een new wave-band oprichten, is Talk Talk een feit. In deze beginjaren volgt Talk Talk het hippe en dan moderne Blitz-stramien; in navolging van bands als Duran Duran, Orchestral Manoeuvres In The Dark en Spandau Ballet wordt de sound volledig gedomineerd door synthesizers en ingeblikte toetsen. EMI Records heeft grote verwachtingen van de band rondom Mark Hollis en tekent een langdurig contract met Talk Talk. De groep brengt dan naast een elpee een aantal singles uit en heeft in 1981 ook in Nederland een hitje met het met synthesizers volgesmeerde deuntje ‘Talk Talk’. 
In de volgende jaren ontworstelt Talk Talk zich voorzichtig aan de eendimensionale synthipop door van de nood een deugd te maken en de synthetische klanktapijten op te blazen tot barokke proporties en daarbij en passant de piano een grote rol toe te dichten. Het levert Mark Hollis en de zijnen klassieke hits op met ‘Dum Dum Girl’, ‘It’s My Life’ en ‘Such A Shame’ – alle afkomstig van de succesvolle langspeler It’s My Life. Maar dan gaat het roer om: de bombastische keyboards worden radicaal overboord gezet ten faveure van de akoestische piano.

De drijvende kracht achter deze transformatie is producer en toetsenist Tim Friese-Green. Mede door zijn bemoeienis wordt Talk Talk omgetoverd tot een symfonische band voor wie sfeer en verstilling belangrijker is dan technisch machtsvertoon. The Colour Of Spring (1986) is al een magnifiek meesterstuk van atmosfeer en nuance – en levert Talk Talk zelfs nog een wereldhit op met ‘Life’s What You Make It’ – maar het kwartet, Friese-Green is inmiddels fulltime bandlid, zoekt de grenzen van het muzikaal impressionisme nog verder op. Met Spirit Of Eden zet Talk Talk de eerste stappen op weg naar een nieuwe symfonica.

Veertien maanden wordt er in de studio gesleuteld aan Spirit Of Eden. Een keur aan muzikanten draaft op, onder wie bassist Danny Thompson (Nick Drake, John Martyn), gitarist Robbie McIntosh (The Pretenders) en klassiek violist Nigel Kennedy. Daarnaast worden er houtblazers als klarinet en oboe ingezet die voor een organische en pastorale sfeer zorgen. Friese-Green is als instrumentalist bovendien meesterlijk wanneer hij orgel en harmonium bespeelt. En dan is er nog het verstilde pianospel en het uit duizenden herkenbare stemgeluid van de initiator van dit alles, Mark Hollis.

De zes composities die Spirit Of Eden vormen – in gezamenlijkheid gecomponeerd door Hollis en Friese-Green – ontberen elke klassieke popstructuur en stromen voort op ijle en organische klanken die aan impressionisten als Erik Satie of Claude Debussy doen denken. Startend vanuit wat vaag op een bluesschema lijkt, neemt openingsnummer ‘The Rainbow’ algauw het filmische karakter aan van Pink Floyds ‘Shine On You Crazy Diamond’, maar Talk Talk gaat verder en graaft dieper in zijn symfonische verklanking van het surrealisme van Salvador Dalí en Joan Miró. In een vorm die tere schoonheid verklankt en tegelijk een elementaire kracht verbeeldt, zweven de Talk Talk-muzikanten van de ene muzikale droom naar de andere. Hollis’ minuscule teksten raken aan de eenvoud van het bestaan, zoals in het majestueuze ‘Eden’: Everybody needs someone to live by. Of dienen als vocaal bestanddeel van de ambient-achtige en volmaakte afsluiter ‘Wealth’: Take my freedom for giving me a sacred love.

Ondanks de loodzware pretenties is Spirit Of Eden geheel vrij van bombast en holle pathetiek. Het magisch-realistische meesterwerk van Hollis en Friese-Green is een nieuw muzikaal concept en brengt de popmuziek een fikse stap verder. Spirit Of Eden is dan ook totaal onvergelijkbaar met elke vorm van popmuziek die tot dan toe verscheen en is zoals gezegd baanbrekend op het gebied van de vernieuwing van de symfonische popmuziek. Dit is wat Spirit Of Eden duidelijk maakt: Mark Hollis is een muzikaal genie.

The Rainbow / Eden / Desire / Inheritance / I Believe In You / Wealth