Matthew Sweet | Girlfriend

In een tijd dat Radio 3 nog gold als bruikbare bron voor interessante popmuziek – daar waar popzenders voor bedoeld zijn – stamt dit wonderlijke meesterwerk van ultieme popsongs. De verpletterende rinkelpop van ‘I’ve Been Waiting’ was de perfecte voorbode van Girlfriend. Vele jaren later dato staat deze mijlpaal van pure popmuziek nog immer fier overeind en leeft voort als een sleutelplaat in het genre. Of Matthew Sweet met Girlfriend het grote publiek heeft weten te bereiken mag betwijfeld worden, wel heeft Sweet de harten van een kleine schare devote volgelingen voor altijd gestolen heeft. En dat met een verzameling schijnbaar eenvoudige popliedjes. Het is tegelijk het verraderlijke aan Girlfriend; de eenvoud bedriegt.

Een niet te verwaarlozen aspect aan de totstandkoming van Girlfriend is het feit dat Matthew Sweet zich volledig afkeerde van keyboards en computers. De twee voorgaande cd’s waren compleet mislukt en Sweet wist dat het anders moest. De ommekeer moest komen van een organischer benadering en van aardse gitaren. Bovendien was Sweet na analyse van het werk van Neil Young tot de conclusie gekomen dat hij zijn stem anders moest aanwenden. Girlfriend werd in 1990 voor A&M opgenomen in een kleine studio in New York. De crew bestond uit de gelouterde New-Yorkers Richard Lloyd, Fred Maher en de van Lou Reed bekende Robert Quinne, Velvet Crush-drummer Rick Menck en gastmuzikanten Greg Leisz en Lloyd Cole. Sweet neemt ondanks deze sterbezetting naast alle vocalen zowel gitaar, bas als piano voor zijn rekening. Als hij de mastertapes aflevert bij de platenmaatschappij blijkt dat A&M de plaat niet wil uitbrengen. Een zoveelste brevet van onvermogen van de hotshots van de grote platenlabels. Na een jaar lang leuren behoedt Zoo/BMG Girlfriend van de vergetelheid, al doet deze major evenzeer zijn best zijn zin door te drukken door Sweet af te raden Hollywood-actrice Tuesday Weld op de hoes af te beelden. Matthew Sweet volhardt in zijn ideeën; voor Girlfriend, dat hij ziet als een nieuwe kans, wenst hij geen concessies te doen. Uiteindelijk kan het publiek dan toch kennisnemen van de oorspronkelijke verzameling perfecte popsongs die Girlfriend is. In de nazomer van 1991 komt Girlfriend uit, een oase van subtiliteit en geraffineerdheid in een omgeving van grunge en punkrock.

De basis voor de songs zijn de droog opgenomen bas en drums, die de vele lagen akoestische gitaren ondersteunen. Daar doorheen zijn de elektrische gitaren gevlecht die om voorrang vechten met Sweets gedubbelde vokalen. De rocknummers en de popsongs hebben hun plaats gevonden tussen de ronduit meesterlijke ballads. Deze laatste, met als prachtig voorbeeld 'Your Sweet Voice' waar Sweet in zijn eentje de weergaloze close harmony van Crosby, Stills & Nash naar de kroon steekt, zijn tegelijk suikerzoet en venijnig. Dit laatste geldt uiteraard ook voor de felle rocksongs waarvan opener 'Divine Intervention' de toon zet voor al het moois dat dan nog komen gaat. Zonder uitzondering nodigen bijna alle liedjes, handelend over onbereikbare liefdes, verlatingsangst en het mysterie vrouw in algemene zin – basisthema’s van klassieke powerpop – , tot voluit meezingen. En dat is een kwaliteit. De tot het uiterst doorgevoerde weemoedigheid en breekbaarheid, met een jankende pedal steel als metafoor, laat zich perfect afwisselen door de rinkelende en scheurende gitaren. Girlfriend is als het leven zelf, een vat vol tegenstellingen, maar o zo prachtig.

Matthew Sweet weet met de vier erop volgende platen de ingezette lijn uitstekend vast te houden, maar reeds met Girlfriend besteeg hij gedecideerd de Olympus. Met alle respect voor zijn complete oeuvre; Girlfriend is Matthew Sweets Greatest Hits.

Divine Intervention / I’ve Been Waiting / Girlfriend / Looking At The Sun / Winona / Evangeline / Day For Night / Thought I Knew You / You Don’t Love Me / I Wanted To Tell You / Don’t Go / Your Sweet Voice / Does She Talk? / Holy War / Nothing Lasts